برای بررسی تفاوت بین سنسور، ترانسدیوسر و ترانسمیتر ابتدا باید معنی هرکدام از آنها را بررسی کنیم.
سنسور: حسگر / دستگاهی که یک ویژگی فیزیکی را شناسایی یا اندازه گیری می کند و آن را ثبت می کند، نشان می دهد یا به شکل دیگری به آن پاسخ می دهد.
ترانسدیوسر: مبدل / دستگاهی که تغییرات یک کمیت فیزیکی مانند فشار یا روشنایی را به سیگنال الکتریکی یا بالعکس تبدیل می کند.
ترانسمیتر: فرستنده / همانطور که در مقاله ترانسمیتر چیست گفتیم ترانسمیتر مجموعه ای از تجهیزات مورد استفاده برای تولید و انتقال امواج الکترومغناطیسی حامل پیام یا سیگنال، به ویژه امواج رادیویی یا تلویزیونی.
مثل ترانسمیتر وزن PM-LT11A
حال که با معنی هرکدام آشنا شدیم، نگاهی به کاربرد هر کدام در اتوماسیون صنعتی و ابزار دقیق بیاندازیم:
سنسور وسیلهای است که تغییرات فیزیکی مورد نظر را حس میکند و با توجه به تغییرات سیگنال خروجی را تولید میکند. مانند سنسورهای دما RTD، ترموکوپل و استرین گیج.
ترانسدیوسر یا مبدل ابزاریست که یک نوع انرژی را به نوع دیگر تبدیل میکند، در حوزه ابزار دقیق خروجی یک سیگنال الکتریکی است. یعنی می توان گفت یک مبدل فشار، نیرو، دما و … را اندازهگیری میکند و متناسب با آن یک سیگنال الکتریکی ایجاد میکند.
با تعاریف و مثال های بالا میتوان اینطور گفت که همه سنسورها زیر مجموعه ترانسدیوسر هستند ولی همه ترانسدیوسرها سنسور نیستند.
برای درک بهتر توضیح اولیه ترانسدیوسر را در نظر بگیرید، یک سنسور فشار، انرژی مکانیکی را به الکتریکی تبدیل میکند پس میتوان آنرا جزو ترانسدیوسر ها قرار داد، همچنین یک بلندگو انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی (صدا) تبدیل میکند پس میتوان گفت یک ترانسدیوسر است، ولی سنسور نیست.
و اما ترانسمیتر:
ترانسمیتر به عنوان یک دستگاه اندازه گیری و تبدیل سیگنال بینابینی استفاده می شود. یعنی، سیگنال دریافتی از سنسور را تقویت و تبدیل می کند و سپس سیگنال خروجی را با قابلیت انتقال به دستگاه کنترل یا نمایش تولید میکند.
به عبارت دیگر، ترانسمیتر یک دستگاه تبدیل کننده سیگنال بینابینی است که معمولاً برای اندازه گیری پارامترهای فیزیکی مانند فشار، دما، سطح، جریان و غیره استفاده می شود.
در نتیجه، تفاوت بین سنسور، ترانسدیوسر و ترانسمیتر در نوع سیگنالی است که تبدیل می کنند و همچنین در کاربرد آنها در اتوماسیون صنعتی و ابزار دقیق. سنسورها برای تشخیص و اندازه گیری تغییرات فیزیکی مورد نظر استفاده می شوند، ترانسدیوسرها برای تبدیل تغییرات فیزیکی به سیگنال الکتریکی و ترانسمیترها برای تقویت و تبدیل سیگنال بینابینی به سیگنال قابل انتقال به دستگاه کنترل (PLC) یا نمایش(HMI) استفاده می شوند.